เปลี่ยนตัวเองด้วย Growth mindset อยากประสบความสำเร็จต้องรู้

Growth mindset เป็นคำหนึ่งคำที่สามารถเปลี่ยนแปลงชีวิตของเราได้ หากเรารู้จักความหมายและรู้จักวิธีการในการสร้างกรอบความคิดแบบเติบโต การปลูกฝังแนวคิด Growth mindset ยิ่งทำเร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งดี เพราะถ้าได้รับการปลูกฝังตั้งแต่ยังเป็นเด็กยิ่ง จะทำให้การเติบโตในทุก ๆ ก้าวเป็นการพัฒนาตนเองให้ดีขึ้นในทุก ๆ วัน และสร้างภูมิคุ้มกันให้สามารถก้าวข้ามวิกฤตหรือความกลัว หรือพร้อมที่จะรับมือกับทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตได้ 

หากคนอยากหลุดออกจากกรอบความคิดเดิม ๆ ที่อาจจะทำให้คุณไม่สามารถที่จะพัฒนาตัวเองได้สักที บทความนี้จะช่วยให้คุณประสบความสำเร็จ หากคุณต้องการเปลี่ยน mindset ของตัวเอง 

Growth mindset คืออะไร?

Growth mindset คือ แนวคิดที่เชื่อว่าตัวเองสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา เชื่อว่ามนุษย์สามารถพัฒนาได้ด้วยการฝึกฝน ไม่ว่าอายุเท่าไหร่ก็ไม่ใช่อุปสรรคในการเรียนรู้ 

คนที่มีกรอบความคิดแบบเติบโตจะสามารถฝ่าฟันปัญหายาก ๆ ได้เสมอ พร้อมที่จะทุ่มเทเวลาเพื่อลบจุดอ่อนและเสริมจุดแข็งให้กับตัวเอง โดยไม่ได้มองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นปัญหา แต่มองว่ามันคือโอกาสที่จะทำให้ได้เรียนรู้ และเป็นหนทางในการต่อยอดสู่ความสำเร็จในเป้าหมายอื่น ๆ ต่อไปในระยะยาว 

Growth mindset จึงถือเป็นกุญแจแห่งความสำเร็จ ที่จะไขทุกประตูปัญหาที่ผ่านเข้ามาในชีวิต และใครก็ตามที่มีแนวความคิดนี้ ก็ย่อมมีโอกาสที่จะได้รับการยกย่องเชิดชู หรือเป็นที่ต้องการของสังคม เพราะแนวคิดของเขาเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อตัวเองและคนรอบข้าง

ความแตกต่างระหว่าง Fixed mindset และ Growth mindset

นอกเหนือจากคำว่า Growth mindset แล้ว หลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินคำว่า Fixed mindset ซึ่งเป็นอีกหนึ่งแนวคิดที่มีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง และเป็นขั้วตรงข้ามที่ขัดขวางความสำเร็จในชีวิต

คนที่มีแนวความคิดแบบ Fixed mindset จะมีกรอบความคิดที่พัฒนายาก เบื่อหน่ายการเผชิญหน้ากับปัญหา และเป็นแนวความคิดที่ยากจะเปลี่ยนแปลง คนเหล่านี้อาจมองว่าตัวเองเก่งอยู่แล้ว ไม่จำเป็นจะต้องฝึกฝน หรือไม่ต้องการที่จะพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นไปกว่าเดิม เปรียบเสมือนน้ำเต็มแก้ว ที่ไม่ว่าจะเติมน้ำยังไงก็ไม่มีทางเพิ่มขึ้นไปกว่าเดิม ในขณะเดียวกัน หากคนกลุ่มนี้มองไปที่คนที่เก่งกว่า ก็มักจะมีแนวคิดที่ว่าไม่มีทางที่ตัวเองจะฝึกฝนและเก่งได้เท่าพวกเขา จึงไม่เคยใช้ความพยายามในการเรียนรู้สิ่งใหม่ และคิดนำหน้าไปว่า ถึงจะทุ่มเทความพยายามไปก็คงไม่คุ้มค่า เพราะสุดท้ายก็ไม่มีทางเอาชนะคนเก่งกว่าได้อยู่ดี 

คนที่มี Fixed mindset จึงมักจะกลัวการก้าวข้ามขีดจำกัดของตัวเอง ไม่กล้าลองทำสิ่งใหม่ หรือกลัวว่าทำไปแล้วจะไม่มีอะไรดีขึ้นมา ในขณะที่ Growth mindset กล้าที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองอยู่เสมอ และพยายามหาโอกาสให้ตัวเองได้พัฒนาเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ไม่ว่าสิ่ง ๆ นั้นจะสำเร็จหรือไม่ก็ตาม คนที่มีวิธีคิดแบบเติบโต มักจะคิดว่าอย่างน้อยก็ได้ทดลองแล้ว ดีกว่าไม่ได้เริ่มต้นทำอะไรเลย ทำให้คนที่มี mindset ที่ดี กล้าที่จะเรียนรู้หรือลองผิดลองถูก และมองหาหนทางสู่ความสำเร็จที่เหมาะสำหรับตัวเอง โดยไม่กลัวที่จะผิดพลาด

ตัวอย่าง Growth mindset และ Fixed mindset เห็นได้ชัดในนิทานเรื่อง “กระต่ายกับเต่า” ที่ทุกคนน่าจะเคยได้ยินกัน กระต่ายนั้นมี Fixed mindset ที่คิดว่าตัวเองวิ่งเร็วอยู่แล้ว ไม่จำเป็นจะต้องรีบร้อนอะไร เดินบ้างพักบ้าง ยังไง ๆ ก็เอาชนะเต่าได้อง่าย ๆ ในขณะที่เต่ากลับมี Growth mindset ที่แม้จะรู้ดีว่าตัวเองขาสั้นกว่า เคลื่อนที่ได้ช้ากว่า แต่ก็ไม่ท้อถอยที่จะค่อย ๆ เดินต่อไป จนในที่สุดก็ถึงเส้นชัยได้ก่อนกระต่าย 

นี่เป็นตัวอย่างที่แสดงถึงความแตกต่างของแนวคิดได้อย่างชัดเจน และไม่จำเป็นว่าคนที่มีศักยภาพสูงกว่า จะสามารถประสบความสำเร็จอย่างที่ตั้งใจได้ตลอด หากตรรกะความคิดที่ตัวเองมีไม่ดีพอ

ความสําคัญของ Growth mindset มีอะไรบ้าง?

สิ่งที่คุณจะได้รับจากการมีมายเซ็ทที่ดี ย่อมจะนำสิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิต โดยเราจะขอยกตัวอย่างความสำคัญจากการสร้าง Growth mindset ให้กับตัวเองดังต่อไปนี้ 

ไม่ย่ำอยู่กับที่

คนที่มี Growth mindset จะปรับปรุงตัวเองอยู่เสมอ และพัฒนาตัวเองอย่างไม่มีที่สิ้นสุด พวกเขาจะไม่เคยคิดหาเหตุผลที่ทำให้ตัวเองหยุดพัฒนา และพร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ด้วยความพยายามและความมุ่งมั่น โดยมีความเชื่อมั่นว่าหากได้ลงมือตั้งใจกับเรื่องใด ๆ เรื่องใดเรื่องหนึ่งแล้ว ก็มีโอกาสที่จะประสบความสำเร็จได้ 

ปรับตัวได้ทุกสถานการณ์

คนที่มี Fixed mindset จะเป็นกลุ่มคนที่เดือดร้อนเมื่อเกิดสถานการณ์ที่ไม่สู้ดี เพราะไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปได้ทัน ในขณะที่คนที่มี Growth mindset จะพยายามปรับตัวและแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ซึ่งจะช่วยทำให้สามารถรอดผลได้ในทุก ๆ วิกฤตการณ์

แก้ไขปัญหาเก่ง

คนที่มี Growth mindset จะไม่ฟังแต่ความคิดของตัวเอง แต่เขาจะยินดีอย่างยิ่งหากมีผู้อื่นติชมหรือให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับสิ่งที่เขาได้กระทำลงไป และกระตือรือร้นที่จะนำข้อผิดพลาดมาปรับปรุงแก้ไข เพื่อพัฒนาและลดความผิดพลาดให้น้อยที่สุดในครั้งต่อไป

เติบโตในหน้าที่การงานได้เร็ว 

คนที่มีกรอบความคิดแบบเติบโตมักจะเลือกทำงานยาก เพื่อรีดเอาศักยภาพที่มีออกมาให้ได้มากที่สุด เพราะยิ่งได้มีโอกาสเรียนรู้งานที่ยาก หรือเรียนรู้จากความผิดพลาด ก็จะช่วยทำให้ทักษะในด้านนั้น ๆ ได้รับการปรับปรุงได้ดีขึ้น และพัฒนาได้เร็วกว่าการค่อย ๆ เรียนรู้จากเรื่องง่าย ๆ 

เป็นที่ต้องการขององค์กรชั้นนำ

หากองค์กรใดมีคนที่มี Growth mindset ในการทํางานหลาย ๆ คน จะช่วยทำให้องค์กรเติบโตได้อย่างรวดเร็ว  มีการพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ อยู่เสมอ และเป็นองค์กรที่ขึ้นชื่อเรื่องความสำเร็จ เพราะคนในองค์กรไม่เคยหยุดที่จะพัฒนาตัวเอง และพยายามท้าทายขีดความสามารถของตัวเองอยู่เสมอ 

คนที่มี Growth mindset จึงมักเป็นที่ต้องการขององค์กรชั้นนำระดับโลก เพราะจะช่วยทำให้เกิดความหลากหลายในองค์กร และทำให้องค์กรพัฒนาได้อย่างที่ต้องการ 

5 วิธีพัฒนา Growth mindset ให้เกิดขึ้นกับตัวเอง

Growth mindset อาจเป็นจุดเริ่มต้นของความสำเร็จในชีวิต และถ้าใครยังคิดว่าตัวเองมีสิ่งนี้ไม่มากพอ สามารถที่จะสร้างวิธีคิดแบบเติบโตให้เกิดขึ้นกับตัวเองได้ ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้ 

1 รู้จักตัวเอง 

สิ่งแรกที่สำคัญ คือ คุณต้องนิยามตัวเองให้ได้ก่อนว่าตัวเองมีแนวความคิดเป็น Fixed mindset หรือ Growth mindset การยอมรับแนวคิดที่ตัวเองมีแบบไร้อคติ จะช่วยให้คุณสามารถเติบโตได้มากกว่าเดิมได้ ดังนั้น ลองตั้งคำถามกับตัวเองดูก่อนว่า 

• คุณชอบรับความท้าทาย หรือ ชอบหนีความท้าทาย
• คุณกล้าเผชิญหน้ากับความล้มเหลว หรือ ชอบเลิกล้มความตั้งใจได้ง่าย
• คุณเรียนรู้จากคำวิจารณ์ หรือ ไม่สนใจคำวิจารณ์
• คุณหาแรงบันดาลใจจากคนที่เก่งกว่า หรือ กลัวความเก่งของคนอื่น 

การตอบคำถามเหล่านี้ จะทำให้คุณรู้ได้ในทันทีว่าคุณนั้นมีแนวคิดแบบใด

2 สร้างแรงบันดาลใจให้เกิด Growth mindset 

การทราบถึงคุณค่าที่จะได้รับจากการมี mindset ที่ดี จะช่วยทำให้เกิดแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนแปลงตัวเองได้มากขึ้น หากคุณรู้ถึงคุณค่าที่แท้จริงของกรอบความคิดแบบเติบโต จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ และความสามารถของตัวเองได้มากแค่ไหน ก็อาจจะช่วยให้อยากเปลี่ยนแปลงตัวเองได้มากขึ้นเท่านั้น 

3 เริ่มพัฒนาตัวเองอย่างไม่หยุดยั้ง 

การสร้าง Growth mindset ต้องรู้จักการพัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็น การพยายามเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ การได้รับการ Coaching จากคนที่เก่งกว่า หรือการเข้าฝึกอบรมในเรื่องที่ตัวเองยังไม่ถนัด 

สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้จะช่วยส่งเสริมการเติบโต และทำให้คุณไม่หยุดที่จะพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ 

4 รับฟังและแก้ไข 

สิ่งที่ทำให้คุณเติบโตมากขึ้นไปกว่าเดิม คือ การฟังเสียงวิพากษ์วิจารณ์ ไม่ว่าจะเป็นรีวิวในเชิงบวกหรือเชิงลบก็ตาม เพื่อจะได้นำเอาข้อติชมจากมุมมองของคนอื่น ๆ มาเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้นในทุกวัน 

คนที่มี Growth mindset จะไม่ปฏิเสธเสียงสะท้อนจากคนรอบข้าง และเก็บเอาความคิดเห็นมาใช้ในการปรับปรุงตัวเองอยู่เสมอ ในขณะที่ คนที่มีแนวคิดในขั้วตรงข้าม มักจะปฏิเสธการรับฟังความคิดเห็นจากคนอื่น ทำให้ไม่สามารถแก้ไขจุดบกพร่องที่ตัวเองมีได้ดีมากเพียงพอ

5 แบ่งปันให้คนรอบข้าง 

การแชร์ประสบการณ์ หรือแบ่งปันสิ่งที่ได้พบเจอมาในชีวิต เป็นเหมือนการถ่ายทอดบทเรียนอันล้ำค่าที่คุณได้เรียนรู้จากประสบการณ์ที่คุณได้รับ และส่งต่อให้กับเพื่อนคนอื่น ๆ ในขณะเดียวกัน คุณก็จะได้เรียนรู้ข้อผิดพลาดจากคนอื่น ๆ เช่นกัน 

การแบ่งปันที่ว่านี้ จะช่วยทำให้คุณได้ประสบการณ์ในแบบที่คุณไม่จำเป็นต้องเสียเวลาเรียนรู้เอง และมันจะช่วยส่งเสริม Growth mindset ให้เพิ่มขึ้นมากกว่าเดิม สิ่งนี้จึงเปรียบเสมือนการพยายามสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นกับคนรอบตัว ซึ่งจะช่วยส่งเสริมให้องค์กรหรือตัวคุณ เติบโตไปด้วยเช่นกัน

เครื่องมือช่วยพัฒนา Growth mindset

หากคุณอยากจะเปลี่ยนตัวเองให้มี Growth mindset การพยายามหาเครื่องมือเข้ามาช่วยปรับเปลี่ยนแนวคิดของตัวเอง อาจทำให้คุณประสบความสำเร็จกับความต้องการเหล่านี้ได้ง่ายขึ้น โดยปัจจุบัน มีวิธีปรับเปลี่ยนแนวคิดของตัวเองหลากหลายวิธี ยกตัวอย่างเช่น 

ขอคำปรึกษาจากผู้ที่มีประสบการณ์

เมื่อต้องเข้างานใหม่ การใช้ระบบพี่เลี้ยงที่มีประสบการณ์การทำงานมากกว่า ให้มาช่วยสอนงานให้กับรุ่นน้อง จะช่วยทำให้รุ่นน้องเรียนรู้งานได้เร็วขึ้น การพัฒนาแนวคิด Growth mindset ก็เช่นกัน หากมีพี่ที่มีประสบการณ์และมีทัศนคติในเชิงบวกมาเป็นที่ปรึกษา ก็สามารถช่วยพัฒนาให้รุ่นน้องมีแนวคิดที่ดีขึ้นได้เร็วมากขึ้น

ใช้ระบบ Coaching 

การใช้ระบบ Coaching เป็นหนึ่งในแนวทางพัฒนาบุคลากร ที่สามารถประยุกต์ใช้ได้ทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มศักยภาพในการทำงาน รวมถึงการปรับ ความคิด ซึ่งหลาย ๆ องค์กรชั้นนำนิยมที่จะเลือกใช้ระบบนี้ เพื่อทำให้คนในองค์กรมี Growth mindset ที่ดีขึ้น โดยระบบ Coaching จะช่วยให้เกิดการเปิดรับความคิดเห็น ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการปรับเปลี่ยนความคิด

การใช้เครื่องมืออื่น ๆ 

ในบางครั้ง อาจจำเป็นต้องมีการใช้เครื่องมือบางอย่างในการทุ่นแรง เพื่อที่จะทำให้สามารถหล่อหลอมแนวความคิดที่แตกต่าง และส่งเสริมการเติบโตในการทำงานของคนหมู่มากเข้าด้วยกัน เช่น การใช้ระบบ Creative Thinking, Systematic Thinking หรืออื่น ๆ ก็เป็นอีกหลาย ๆ ทางเลือก ที่จะช่วยปลดล็อก Fixed mindset และพัฒนาให้บุคลากรเกิด Growth mindset ได้เช่นเดียวกัน

บทสรุปเกี่ยวกับ Growth mindset

ไม่ต้องกังวลใจถ้าในวันนี้คุณยังรู้สึกว่าตัวเองมีความเป็น Fixed mindset เพราะ Growth mindset สามารถสร้างขึ้นได้ตลอดเวลา และเมื่อใดก็ตามที่คุณเริ่มต้นสร้างมัน มันจะค่อย ๆ ผลิดอกออกผล และสร้างเรื่องดี ๆ ให้เกิดขึ้นกับชีวิตของคุณได้อย่างแน่นอน แม้ว่าในช่วงแรกอาจต้องใช้ความพยายามอย่างสูงในการปรับเปลี่ยนตัวเอง แต่ผลลัพธ์ที่ได้ในระยะยาว จะช่วยเพิ่มความสำเร็จให้เห็นผลได้จริงอย่างแน่นอน

แม้ว่าชีวิตของเราจะไม่ได้ประสบความสำเร็จในทุกวัน แต่ความล้มเหลวและการยอมรับความล้มเหลวที่เกิดขึ้น จะช่วยให้เราเรียนรู้ที่จะแก้ไขความผิดพลาด และเชื่อเหลือเกินว่า ทุกคนสามารถเปลี่ยนแปลงความคิดของตัวเองได้ 

กุญแจสำคัญที่มีค่ามากกว่าความสามารถที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด คือ ความพยายามที่จะพัฒนาตัวเอง และเปิดใจให้กับโอกาสใหม่ ๆ ที่เข้ามาท้าทายในแต่ละวัน รวมถึงพยายามผลักดันขีดจำกัดของตัวเองให้สูงขึ้นอยู่เสมอ หากคุณได้ลองทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ ความสำเร็จที่คุณจะได้รับจากการมี Growth mindset ก็คงไม่ไกลเกินเอื้อม และยังจะช่วยทำให้คุณสามารถพัฒนาตัวเองได้อยู่ตลอดเวลา หรือเอาชนะอุปสรรคใด ๆ ในโลกไม่ว่าจะเกิดปัญหาอะไรขึ้นก็ตาม